Historia

Dla umęczonej wojnami Europy, dla wielu naszych rodaków utrudzonych beznadziejną sytuacją polityczną, społeczną i gospodarczą (czasy rozbiorów), Ameryka jawiła się jak jutrzenka nadziei, jak promyk słońca w mrocznej i bezprzyszłościowej rzeczywistości. Masowy exodus Polaków „za chlebem” wzbogacił tanią siłą roboczą rynki Europy, a zwłaszcza Ameryki Północnej. Wielu za swoją „ziemię obiecaną” obrało Kanadę. Znaczny wzrost emigracji do tego kraju rozpoczyna się od roku 1896, kiedy to ówczesny minister spraw wewnętrznych Cliford Sifton rozpoczął szeroką akcję zagospodarowania i zasiedlania prerii. Kierunek rozwoju wyznaczała posuwająca się ku zachodowi linia kolejowa CPR. W roku 1891 osiągnęła południowy brzeg rzeki North Saskatchewan, walnie przyczyniając się do rozwoju miast Strathcona i Edmonton. Tą drogą przybyli pierwsi Polacy. Za owieczkami podążyli ich pasterze. Życie Polonii skupiało się najpierw wokół kościoła Św. Joachima.

1898 - Z Winnipegu dotarł o. Wojciech Kulawy, odprawiając w kościele Św. Joachima pierwszą Mszę św. z polskim kazaniem. (Nb. Było trzech braci Kulawych: Woj-ciech, Jan i Paweł. Pochodzili ze Śląska Opolskiego. Wyświęceni w Holandii. Przybyli do Kanady w końcu XIX i początku XX w. Na początku lat 20-tych powrócili do Polski, aby dać początek Polskiej Prowincji Oblatów. Bracia Jan i Paweł zginęli w Oświęcimiu w 1941 r.)

1903 - Na teren południowej Alberty przybywa o. Paweł Kulawy omi, rezydując głównie w Round Hill. Okazjonalnie odwiedzał Polonię w Edmonton.

1911 - 27 października - odbyło się pierwsze zebranie w sprawie budowy polskiego kościoła. Z trudem doliczono się wymaganych 100 polskich rodzin zamieszkałych w Edmonton i okolicy. W czasie spotkania zadecydowano o nazwie parafii: „Jest paździer-nik, niech będzie kościół p.w. Różańca Świętego.” - p. Jan Sagan. Do końca roku zebrano na cel budowy 1228 dolarów i 85 centów. Przeciętny zarobek wynosił dolara na dzień.

1912 - Delegacja z o. Pawłem na czele uzyskała u bpa Emila Legal omi pozwolenie jak i dwie parcele, które były własnością kurii przy 95A St. i 113 Ave. Firma Holmes and Christoferson Company podjęła się wybudowania kościoła za 1500 dolarów i ukończe-nia prac do Bożego Narodzenia. Warunków umowy dotrzymano. Wzniesiony kościół był w mniejszej skali repliką świątyni zbudowanej w 1898 roku w Winnipegu.

1913 - W dniu Nowego Roku, o. Paweł Kulawy omi odprawił pierwszą Mszę św. w nowym polskim kościele. 1-go sierpnia parafia została kanonicznie erygowana jako duszpasterska placówka personalna dla Polaków w Edmontonie i okolicy.

1914 - Przybyły do Edmonton ks. W. Gelsdorf (Niemiec z pochodzenia) zatrzymuje się przy polskiej parafii. Zakłada chór parafialny Św. Cecylii. W tym roku zakupiono dom na plebanię gdzie niebawem wprowadzi się o. Paweł Kulawy omi.

1917 - Po odejściu ks. Gelsdorf do parafii przybywa o. Antonii Sylla omi. Obsługując rozległy teren z polskimi misjami, przez 20 lat księża odprawiali Mszę św. w pol-skim kościele tylko raz w miesiącu. W tym czasie podczas wielkiego wiecu zwołanego przez o. Kulawego omi, uchwalono rezolucję o pielęgnowaniu mowy ojczystej i krzewieniu kultury polskiej. W tym celu założono Towarzystwo Polsko Kanadyjskie.

1919 - O. Sylla omi kończy budowę kościoła i groty w Skaro.

1921 - O. P. Kulawy omi wyjeżdża do Polski.

1926 - Do Edmontonu przybywa p. Walter Rice, zdolny muzyk. Opiekuje się chórem i zakłada klub młodzieżowy Biały Orzeł. O. Sylla omi wyjeżdża do Winnipegu. Ob-laci opuszczają parafię. Powrócą znowu w r. 1961. Pierwszym proboszczem diecezjalnym zostaje mianowany ks. Józef Miksa. Następuje znaczny wzrost liczebny polskiej parafii. Miasto liczy 61-tys. mieszkańców.

1931 - Święcenia kapłańskie otrzymuje o. F. Kosakiewicz omi - kapłan z polskiej parafii.

1933 - Rozpoczęto nadawanie polskiego programu radiowego. Parafię obejmuje ks. Mieczysław Rosiecki, znany ze swego dobrotliwego serca. W kościele dobu-dowano boczny ołtarz. W związku z dalszym wzrostem parafii zatrudniono drugiego kapła-na - ks. Michała Kałużnego. Powstaje Sodalicja Różańcowa z p. Henriettą Szafrański jako prezes. Obecna prezes p. Janina Sudak.

1945 - Uroczystość pogrzebowa ks. Rosieckiego była: „największym pogrzebem w historii Edmontonu.” Ks. Kałużny jako proboszcz zakłada Stowarzyszenie Młodzieży Ka-tolickiej. Przybywa następna prężna fala emigracyjna - żołnierze II Korpusu. Rodzi się myśl o budowie nowego kościoła. Z 5593 Polaków w Edmontonie 3031 opowiedziało się za bu-dową.

1953 - 14 listopada - abp MacDonald święci kamień węgielny i teren budowy. Obecny był burmistrz miasta p. Hawrelak pochodzenia ukraińskiego, bardzo przychylny Pola-kom, który przydzielił teren pod budowę „nawet więcej niż było potrzeba.” (sic!) Podpisano też umowę z Andy’s Construction (Solikoski) na budowę kościoła za 37000 dolarów. Z Rzymu przybywa ks. dr Tadeusz Nagengast. Da się poznać jako gorliwy duszpasterz umiejętnie łagodzący spory.

1955 - 15 maja - w prymitywnie urządzonym podziemiu nowego kościoła (dolnej sali) odprawiono pierwszą Mszę św. W listopadzie sprzedano stary kościół Greckokato-lickiej Eparchii za 23-tys. Założono Klub Mężczyzn Katolickich (Men’s Club), który do dzisiaj jest ważnym zapleczem finansowym parafii. Obecny prezes p. M. Hajdasz.

1957 - Świecenia kapłańskie ks. Józefa Leszczyńskiego - kapłana z tutejszej parafii.

1959 - Ukończono budowę kościoła. Koszt budowy wyniósł 213 171 dolarów. Nie było jeszcze wieży.

1960 - Rada parafialna zgodziła się na odprawianie jednej Mszy św. po angielsku. Podobna próba z roku 1956 nie powiodła się. „Po to przecież budowano polski kościół, żeby w nim czczono Boga po polsku.”

1961 - Ostatnie zebranie komitetu budowlanego. „Wszystkie prace zostały wykonane i zoboty zapłacone.” W chwili wybudowania był to największy i najpiękniejszy ko-ściół katolicki w Edmonton. Do parafii powrócili Ojcowie Oblaci. Zastali w Edmontonie 12900 Polaków. Nowy proboszcz, o. Stanisław Wachowicz omi przybył 15 sierpnia z Van-couver.

1962 - Nadchodzący złoty jubileusz parafii postanowiono uczcić wybudowaniem plebanii. Firma Coombs (Walter Spotowski - architekt) zobowiązała się wykonać to dzieło za 53000.

1963 - Księża wprowadzają się do nowej plebanii. Z okazji 50-lecia parafii wydano pamiątkową książkę „Złote pokłosie Parafii Matki Bożej Różańcowej - Edmon-ton,” wyasfaltowano parking i odmalowano kościół. We wrześniu zostały zainstalowane witraże zakupione w Polsce.

1965 - W Wielkim Poście rozpoczęto odprawiać jedną Mszę św. po polsku. Pojawili się również świeccy lektorzy.

1966 - Z okazji Millennium postanowiono wybudować ołtarz-pomnik łącząc dwie rocznice: Stulecie Kanady i Tysiąclecie Polski Chrześcijańskiej. Główne uroczy-stości millenijne odbyły się w Skaro z udziałem pięciu biskupów i 6000 wiernych. Założono witraże na chórze.

1968 - Odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą założycielowi parafii o. Pawłowi Kulawemu omi.

1969 - Z wizytą do Edmontonu, przybył ks. kardynał Karol Wojtyła. Spotkanie odbyło się w katedrze Św. Józefa. Gospodarzem był Kongres Polonii Kanadyjskiej, który na swój srebrny jubileusz zaprosił ks. Prymasa Wyszyńskiego. Ten nie mogąc przyjechać wy-słał arcybiskupa krakowskiego. Zarząd Kongresu nie był z tej zmiany zadowolony bo „Kar-dynał Wojtyła był mało znany ?”

1970 - Ogłoszono, że Komunię św. można przyjmować na rękę.

1972 - Do parafii przybywają Siostry Służebniczki N.M.P. Śląskie.

1973 - Do I Komunii po raz pierwszy przystąpiły dzieci bez uprzedniej Spowiedzi św. Wywołało to zrozumiałe protesty ze strony rodziców i parafian. Praktykę zarzuco-no. W Domu Polskim odbył się bankiet jubileuszowy 60-lecia. Przybyło 450 gości. Siostry przeprowadziły się do zakupionego w sąsiedztwie domu, gdzie zorganizują Sisem Day Care.

1977 - Powstaje Koło Misyjne Św. Teresy. Obecna prezes p. E. Szynkowska.

1978 - Wybór Polaka na Stolicę Piotrową - zrozumiała eksplozja radości wśród Polonii. Powstaje Koło Przyjaciół KUL-u z p. Piotrem Czartoryskim jako przewodniczą-cym. Obecna prezes p. B. Szulc.

1979 - Staraniem o. Ryszarda Czepka omi przywrócono procesję Bożego Ciała na zewnątrz kościoła.

1981 - W listopadzie spłonął nasz stary kościół. W ramach zmian w liturgii upoważniono dwóch naszych parafian do rozdawania Komunii św. Zwyczaj nie przyjął się.

1984 - Pielgrzymka Ojca Św. do Kanady. O drugiej w nocy pod przewodnictwem o. W. Karciarza omi, wyruszyła piesza pielgrzymka Polaków na spotkanie z Papie-żem na terenie bazy wojskowej Namao.

1985 - Proboszczem zostaje o. Teofil Szendzielarz omi. Wykonano kilka większych remontów. Naprawiono dach, nawierzchnię parkingu, odnowiono dolną salę.

1986 - P. Barbara Kuropatwa zostaje zatrudniona na pozycję sekretarki. Parafię wizytuje Prymas Polski, ks. Kardynał Józef Glemp.

1987 - Proboszczem zostaje o. W. Karciarz omi. Ginie z rąk napastnika, śmiercią męczeńską Magdalena Tomczak. Ku jej pamięci powstaje Fundacja Pomocy Dzie-ciom im. Magdy Tomczak. Z pomocą o. proboszcza zostaje założony Klub Przyjaźń. Obec-na prezes p. J. Pierzchajło.

1988 - Z inicjatywy o. Sajewicza omi powstaje program radiowy „Anioł Pański” nadawa-ny w każdą niedzielę. Uporządkowano archiwum - dzieło pp. M.A. Romanko.

1989 - 5 listopada - oficjalne otwarcie nowej parafii p.w. Matki Boskiej Królowej Polski w południowej części miasta. Proboszczem zostaje o. Mieczysław Fidyka omi.

1994 - Został założony „Queen of Poland” Knights of Columbus Council z prezesem p. R. Pierzchajło. Obecny prezes p. S. Chajkowski.

1995 - Proboszczem zostaje o. Stanisław Kowal omi. Podjęto decyzję o generalnym remoncie kościoła. Renowację podzielono na 4 fazy. Trzy z nich zostały ukończone do roku 2000. Zbudowano windę, zakupiono nowe organy. Powstaje grupa modlitewna „Dobrego Pasterza,” ktorą prowadzi p. Grażyna Masłowska.

1999 - Proboszczem zostaje mianowany o. Roman Majek omi, który wraz z wikariuszem o. François Dyjak omi wprowadza parafię w nowe tysiąclecie. Kontynuowane są dalsze remonty. Wymieniono okna w kościele, unowocześniono ogrzewanie, zmieniono nawierzchnię na parkingu. Wnętrze kościoła ubogacono 2-ma obrazami: Chrystus na krzyżu i Ojciec Św. Jan Paweł II - dzieło p. Bogdana Konikowskiego. Zbierane są fundusze na czwarty etap remontu kościoła.

2001 - Utworzono dla młodzieży męskiej Knights of Columbus Squires imieniem Brata Antoniego Kowalczyka.

2002 - 53 młodych parafian bierze udział w Światowych Dniach Młodzieży z Ojcem Świętym w Toronto. Sprowadzono relikwie św. Faustyny Kowalskiej.

2003 — Rok Różańca Świętego. Jubileusz 90-lecia parafii. Uroczystej koncelebrze przewodniczy ks. Abp Tomasz Collins. Bankiet w wypełnionym po brzegi mu Polskim. Świętujemy 25. lecie pontyfikatu papieża Jana Pawła II. Sodalicja Różańcowa obchodzi 70. rocznicę powstania.

2004 - Oba boczne ołtarze otrzymały nowy wystrój - dzieło p. B. Konikowskiego. Na wieży kościoła zainstalowano nowa Figurę Matki Bożej. Uprzednia została zniszczona przez wandali. Powstaje grupa "Potrzeba aby On Królował". Fr. M. Burdzy otrzymuje święcenia Diakonatu.

2005 — Drugiego kwietnia o godz. 21:37 umiera w Rzymie umiłowany Ojciec Święty Jan Paweł II. Msza św. żałobna sprawowana w naszym kościele 7 kwietnia gromadzi niespotykana ilość wiernych. 25 młodych parafian uczestniczy w Światowych Dniach Młodzieży w Kolonii. Staraniem p. Pawła Pytlaka. zainstalowano w kościele i dolnej sali multimedialne projektory. Dla upamiętnienia 65. rocznicy deportacji Polaków do Związku Radzieckiego odsłonięto w kościele tablicę pamiątkową. Klub Męski świętuje złoty jubileusz.

2006 — Uroczyste obchody złotego jubileuszu Polskiej Prowincji Misjonarzy Oblatów w Kanadzie p.w. Wniebowzięcia MB. Ks. Abp Adam Exner dokonuje koronacji obrazu Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Rozpoczyna się peregrynacja kopii tegoż obrazu. Powstaje grupa różańcowa Jana Pawla II. North West Paving instaluje przed kościołem nowe chodniki i odnawia mały parking.

2007 — Zegnamy o. Francois Dyjak omi. (udaje się do Vancouver) i sr. Benedyktynę (wraca do Polski). Witamy nowego wikarego o. Romana Nisiewicza omi. Uroczyście święcimy nowa kuchnię oraz odnowione pomieszczenia dawnej kuchni. Grupa Adoratorów Najdroższej Krwi sponsoruje nowy obraz Matki Odkupiciela.

2008 - Umiera o. Stanisław Kowal omi. O. Roman Nisiewicz omi wraca do Polski. Na spotkanie z Ojcem Świętym wyjeżdża do Sydney 30 osobowa grupa młodzieży. Witamy nowego wikariusza o. Kazimierza Kozickiego omi. Ogłoszono Rok Św. Pawła. Jubileusz 95. lecia Parafii. Uroczyste poświęcenie pomnika Jana Pawła II z okazji 30 rocznicy wyboru na Stolicę Apostolska — dzieło prof. Czesława Dźwigaja z Krakowa.

Kapłani w Naszej Parafii:

• * Fr. Paweł Kulawy OMI 1915 ~ 1921
• Fr. W. Gelsdorf 1914 ~ 1916
• Fr. Antoni Sylla OMI 1917 ~ 1921
• * Fr. Antoni Sylla OMI 1921 ~ 1927
• * Fr. Józef Miksa 1926 ~ 1933
• * Fr. Mieczysław Rosiecki 1933 ~ 1945
• Fr. Michał Kałuzny 1934 ~ 1935
• Fr. Stanisław Zenko 1938 ~ 1940
• * Fr. Michał Kaluzny 1945 ~ 1955
• Fr. Edwin Malak 1946 ~ 1948
• Fr. Franciszek Tomczak 1948 ~ 1953
• Fr. Tadeusz Nagengast, Dr. 1953 ~ 1961
• * Fr. Adam Przysiezniak 1955 ~ 1961
• Fr. Thaddeus Rataj 1957 ~ 1961
• * Fr. Stanley Wachowicz OMI 1961 ~ 1971
• Fr. Piotr Miczko OMI 1961 ~ 1963
• Fr. Francis Kosakiewicz OMI 1962 ~ 1977
• Fr. C. Krystkowiak OMI 1963 ~ 1965
• Fr. Rudolph Nowakowski OMI 1965 ~ 1967
• Fr. Zygmunt Kozak OMI 1967 ~1969
• Fr. Richard Kosian OMI 1969 ~ 1972
• * Fr. Piotr Klita OMI 1971 ~ 1977
• Fr. Józef Guzik Sch.P. 1973 ~ 1975
• Fr. Józef Jurkowski 1976 ~ 1978
• Fr. Stanisław Ignatiuk OMI 1976 ~ 1979
• Fr. Stanisław Błaszkowski OMI 1979 ~ 1981
• * Fr. Franciszek Frazik OMI 1977 ~ 1979
• * Fr. Edward Klimuszko OMI 1979 ~ 1985
• Fr. Jan Sajewicz OMI 1981 ~ 1983
• Fr. Władysław Karciarz OMI 1983 ~ 1984
• Fr. Teofil Szendzielarz OMI 1984 ~ 1985
• * Fr. Teofil Szendzielarz OMI 1985 ~ 1987
• Fr. Jan Rozmysłowski OMI 1985 ~ 1987
• Fr. Mieczysław Fidyka OMI 1987 ~ 1989
• * Fr. Władysław Karciarz OMI 1987 ~ 1995
• Fr. Leon Mokwa OMI 1992 ~ 1994
• Fr. François Dyjak OMI 1992 ~ 2007
• * Fr. Stanisław Kowal OMI 1995 ~ 1999
• * Fr. Roman Majek OMI 1999 ~ 2011
• Fr. Roman Nisiewicz OMI 2007 ~ 2008
• Fr. Kazimierz Kozicki OMI 2008 ~
• Fr. Heinrich Sicking OMI 2008 ~ 2009
• * Fr. Andrzej Sowa OMI 2011 ~
• Fr. Jozef Sikora OMI 2012 ~
(* = proboszcz)